Als de dag daar is dat ik er niet meer ben
Als ik het leven losgelaten heb
Wil je dan vergeten dat ik jou vergat?
Mij herinneren hoe ik was
Voordat dementie mijn geheugen opvrat?
Ons mam
Zo kwetsbaar.
Dat het moment ooit zou komen wisten we.
Het begin van het einde.
Mama was fragiel en zakte steeds dieper weg in haar dementie.
Ze leefde in een andere dimensie.
Voor ons onbekend en onbereikbaar.
Ver weg maar fysiek dichtbij en verbonden.
Samen met de arts zaten we met de hele familie om haar bed.
De kans op herstel van de longontsteking was nul.
Ze konden haar niet meer behandelen
en besloten al snel over te gaan op sedatie.
Mama zo comfortabel mogelijk door haar laatste fase helpen.
Om de 4 uur zou ze dormicum en morfine krijgen toegediend.
Ze zou dus niet meer bij bewustzijn komen.
Geen pijn, geen stress of ongemak.
Alleen maar slapen, diepe rust.
Dat wetende maakte de nodige emoties los.
We fluisterden lieve woordjes in haar oor,
terwijl de eerste vloeistof werd ingespoten.
De tranen vloeide rijkelijk.
Seven days inside
Van verpleeghuis naar verpleegthuis.
We waren er niet op voorbereid.
Een meerdaags verblijf in het Verpleeghuis.
Letterlijk omgeboekt van Tenerife naar Alblasserdam.
Geen koffertje of bagage mee.
Wij zouden 24/7 over mama (oma) waken.
Er vanuit gaand dat het niet lang meer zou duren.
Nou, daar hebben we ons in vergist.
Ons mam is geen opgever, maar een vechter.
Van wie zou ik het hebben? 😉
Ze had stiekem een paar daagjes bijgeboekt.
Op het begin was het wat onwennig,
maar al snel liepen wij op kousenvoetjes door de gangen.
Kregen we toegang tot het personeelstoilet.
Maakten we gebruik van de aangepaste badkamer.
Stonden onze spullen in de koelkast.
Werden we verwend met koffie, thee en koekjes.
Bestelden we eten op de kamer (lang leve thuisbezorgd!)
Kortom mams kamer werd ons familiehonk.
Een warm, veilig en gezellig nest.
Waar kinderen, aanhang en kleinkinderen in- en uitvlogen.
Brabantse nachten zijn lang.
Om dichtbij te zijn als de tijd daar was,
sliep broer op de bank bij Manja thuis.
Tussen maar liefst drie katten en als je Jorn een beetje kent,
weet je dat dat op zich al een hele opgave was. 😉
Dochterlief en ik lagen bij mama op de kamer.
Lynn op een geïmproviseerd bed gemaakt van stoelen (arme meid)
en ik op een opklapbed.
We stonden op bij het eerste medicatie moment en gingen bij de laatste slapen.
In de nacht werden we wakker van de controles en medische handelingen.
Mama sliep als een roosje.
Wij met ogen en oren open.
Haar polsslag werd regelmatig gemeten.
Elke ademhaling waren we gewaar.
Bij alle haperingen alert.
Elke beweging werd geregistreerd.
De weinige oplevingen dankbaar opgeslagen.
We hebben uren naar haar gekeken.
Verandering gadegeslagen.
Wat een enorme rollercoaster.
Ons wereldje was klein.
Het bestond uit de kamer, de badkamer en de binnentuin.
Alles wat daarbuiten gebeurde ging totaal langs ons heen.
Afgesloten van de buitenwereld.
Hadden alleen oog en de volle aandacht voor ons mam.
De vrouw die ons heeft gevormd tot de persoon die we nu zijn.
Een super trotse oma van haar kleinkinderen.
Daar leefde ze voor.
Wij waren alles voor haar, zij was alles voor ons.
We durfden de kamer niet te verlaten.
‘Ik moet even plassen mam, niet stiekem ertussenuit piepen nu hè?‘
Snel douchen, naar het toilet en weer terug.
‘Mam, ik ben er weer!‘
Naar buiten om een frisse neus te halen?
Geen denken aan!
Bang om haar alleen te laten.
Dat we het allerlaatste momentje zouden missen.
Dat was ondenkbaar.
Wij moesten en zouden er voor haar zijn.
Zoals zij er heel haar leven voor ons is geweest.
Haar vasthouden en loslaten tegelijk.
Dat was ons gezamenlijk doel.
In de eerste dagen leek ze even terug te komen.
Opende ze een paar keer haar ogen en keek ze ons aan.
Wij spraken haar liefdevol toe.
Het laatste dat ze heeft gegeten was een klein waterijsje.
Ongetwijfeld haar lekkerste ijsje ooit.
Vocht! Ze genoot er zichtbaar van.
Dat was het.
Hoe lang kan een mens leven zonder eten en drinken?
Haar lippen smeerden we in met een verfrissende vaseline.
Haar huid met een bodylotion.
We hebben aan bed gelachen en gehuild.
Foto’s bekeken en mooie herinneringen opgehaald.
Muziek gedraaid en in stilte geweest.
Samen gegeten en spelletjes Ganzenbord gespeeld.
En ja, we hebben ook wat dingen besproken voor als ze er niet meer zou zijn.
De wereld stond stil en de dagen vlogen voorbij.
Loslaten.
Na 6 gebroken nachten en 7 intensieve dagen liepen we allemaal op ons tandvlees.
Mama vond het blijkbaar veel te gezellig dat we om haar heen waren.
Sterven betekent loslaten,
maar loslaten kon ze niet.
En wij vonden het maar wat fijn om zo lang mogelijk bij haar te zijn.
Maar ook dat is een proces.
Waar we de eerste dagen mama geen moment alleen wilden laten,
konden we haar steeds een beetje meer ruimte geven.
Van een praatje op de gang,
tot het uitgebreider tafelen in de binnentuin.
Pas na dagen durfden we eindelijk even naar buiten.
Frisse lucht was nodig om overeind te blijven.
En mama de ruimte te geven die ze nodig had.
Wat eerst aanvoelde als in de steek laten, een soort schuldgevoel,
was later juist het gunnen van de ruimte in haar proces.
Het 24/7 waken was een aanslag op ieders lijf.
Onze bleke koppies verraadden hoe uitgeput we waren.
De breuk in het zitbot en mijn bont en blauwe onderkantje hielpen niet.
Toen de arts ‘doodleuk’ vertelde dat het soms wel 2 tot 3 weken zou kunnen duren,
keken we elkaar geschrokken aan.
Het was niet meer te doen, we stonden op omvallen.
Uit gezondheidsoverwegingen hebben we moeten besluiten een time out te nemen.
Even naar huis te gaan om op adem te komen.
Het belletje waar we zo bang voor waren, maar ook naar uitkeken.
De telefoon die naast mijn kussen ligt gaat over.
Zonder op te nemen weet ik wat de boodschap is.
Eigenlijk wil ik het niet horen.
Mijn kop in het zand steken.
Net doen of het niet zo is.
Toch neem ik snel op en hoor de gebroken stem van Manja;
‘Hi zus…. mama is om half vijf overleden…’.😢
‘Och gossie‘, is het eerste wat ik uit kan brengen.
Mijn allerliefste mamsie heeft losgelaten.
Haar laatste adem uitgeblazen.
En wij waren er niet bij.
Geen teken van afscheid waar we zo op hoopten.
Geen seintje of ook maar iets in die trant.
Nee, ze heeft het helemaal alleen gedaan.
Zij kon blijkbaar pas gaan, toen wij eindelijk voor ons zelf gekozen hadden.
Dat heeft zij ons tenslotte altijd geleerd.
En ook zij heeft haar eigen moment gekozen.
Bewust of onbewust.
‘Goed gedaan mam, ik ben trots op je!‘
Onomkeerbaar.
zagen we haar steeds verder wegzakken.
Ons mam was al lang niet meer de moeder die ze ooit was.
Dus ja, het is goed zo,
maar ook zo f*cking definitief.
Mams is in die week van waken wel drie keer doodgegaan.
Ze was alleen haar lichaam ‘vergeten’ mee te nemen.
Zal dat aan de dementie gelegen hebben?
Of stond ze voor een gesloten poort?
Eén keer hebben we zelf het licht gezien.
Een helder licht wat als een sluier over haar gezicht viel. Bizar!
Onomkeerbaar.
Afscheid
Voor altijd.
Samen gingen we de kamer binnen.
Mama lag lijkbleek op bed en ademde niet meer.
Het was stil, doodstil.
Ze is een schim van wie ze ooit was.
Een prachtige en krachtige vrouw.
Ik had het gevoel dat ze elk moment weer tot leven kon komen,
haar ademhaling hoorbaar zou zijn en haar borstkas weer in beweging zou komen.
Maar weet dat het vuurtje definitief gedoofd is.
Ze heeft gestreden voor wat ze waard was.
Ons mam is niet meer.
Doodgaan is het scheiden van de ziel van het lichaam.
Het lichaam is enkel een omhulsel, een huis of gereedschap van de ziel.
Mams ‘huis’ was leeg.
Toen we allemaal om haar bed heen stonden,
speelden we de muzieklijst af die we samen hebben aangemaakt.
We huilden dikke tranen van verdriet en troostten elkaar.
Onze lieve Sim legde liefkozend zijn kop op bed.
Hartverwarmend.
De ziekte zienderogen uit haar gezicht (en haarcoupe 🤭) verdwenen.
Manja, Lynn en ik hebben geholpen met haar aan te kleden.
Haar laatste outfit bewust gekozen.
Respect voor de zorgmedewerkers.
7 Days Inside
We hadden er een tv-programma van kunnen maken. 😉
Alle respect voor de toegewijde zorgmedewerkers van de Alblashof.
Stille helden die elke dag voor mama hebben gezorgd.
Met liefde en aandacht.
Ook voor ons hebben ze veel betekend.
Gastvrijheid, een luisterend oor en goede zorg.
Altijd met empathie en een glimlach.
Een baken van hoop en troost.
Zorg, is een roeping die levens verandert en harten raakt.
Wij zijn dankbaar voor de onvermoeibare inzet die zij tonen.
Elke dag opnieuw.
Met hun zorg en liefde hebben zij voor mama het verpleeghuis tot een thuis gemaakt.
DANK JULLIE WEL! ❤️
Hectische week.
Tijd om rust te pakken en ons verdriet de ruimte te geven is er niet.
Er is werk aan de winkel.
De uitvaart moet georganiseerd worden.
Misschien maar goed ook, zonder afleiding zou ik omvallen.
Datum en locatie vastleggen.
Rouwkaart maken en versturen.
De kist beschilderen en teksten schrijven.
Foto’s, bloemen en muziek uitzoeken.
Daarnaast moeten er ook nog zaken voor mijn huis geregeld worden.
Tussen alle bedrijven door geef ik mijn tranen vrij spel.
Het lucht op. Enigszins.
Gelukkig hoeven we dit alles dan ook niet alleen te doen.
Conny van ‘Dag bij afscheid’ helpt ons daarbij.
Ze scoorde meteen punten toen ze met worstenbroodjes aan kwam zetten.
Dan heb je goed geluisterd naar ons verhaal en oog voor detail.
We hebben de dag van de liefde gekozen,
om in liefde afscheid te nemen,
van de beste en liefste moeder die ik kon wensen. 🌹
Eén ding beloof ik lieve mam;
Je bent en blijft voor altijd in ons hart.
We gaan er een heel mooi afscheid van maken.
Dat heb je dubbel en dwars verdiend!
Love you till the moon and back ❤️
Spreuk van de dag
Lieve mama
Jij hebt zoveel voor mij gedaan
Je kreeg het leven voor je kiezen
maar bent altijd doorgegaan
Jij bleef die sterke vrouw
Ik leer nog steeds van jou
Mijn eerste rolmodel
Lieve mama, dankjewel! ❤️
Edsilia Rombley
Gecondoleerd met t verlies. Wens je heel veel sterkte en kracht toe. Maak er n mooi afscheid van. Beso fuerte
Prachtig gedaan en beschreven!
Lieve Ilse, gecondoleerd met het verlies van jullie geliefde moeder en oma. Afscheid nemen doet pijn met het besef dat wij nu de ouder zijn waar onze kinderen ooit afscheid van moeten nemen. Wens je heel veel sterkte voor de komende tijd. All you need is love en love hurts ( de lievelingsmuziek van mijn vader wat ook bij zijn uitvaart werd gespeeld 💖)
Lieve Ilse, gecondoleerd met het overlijden van je moeder. Voor altijd in jullie hart 💕. Heel veel sterkte x
Liefs Nathaly
Lieve Ilse, gecondoleerd met het overlijden van jouw lieve en dierbare moeder. Wat heb je het prachtig onder woorden gebracht in de e-mail. Het zal je veel voldoening geven dat jij en familie er waren in haar laatste levensdagen. Veel sterkte in de komende tijd.Wat heb je een akelige val gemaakt, dat kan je er eigenlijk niet bij hebben. Wij hopen dat je goed geneest en dat wij weer gauw met en tegen je kunnen badmintonnen. Warme groeten van ons. Cees, Lia en Linda.
Gecondoleerd Ilse met het verlies van je moeder. Veel sterkte de komende tijd.
Lieve Ilse gecontroleerd en heel veel sterkte 😘
Lieve Ilse, gecondoleerd met het overlijden van je moeder. Voor altijd in jullie hart 💕. Heel veel sterkte x
Liefs Nathaly
Gecondoleerd met het verlies. Heel veel sterkte toegewenst.
Gecondoleerd en veel sterkte de komende tijd met alles😘
Liefs Mariska
Mooi hoe je het hele proces van loslaten in liefde beschrijft lieve Ilse en zo waardevol dat jullie dat met elkaar hebben kunnen doen. Heel veel sterkte voor jullie allemaal en ik weet zeker dat het een prachtig afscheid zal worden van jullie lieve mam. En wat je in je ❤️bewaart, raak je nooit meer kwijt. Dikke knuffel 😘
Ilse,gecondoleerd met dit grote verlies.Veel sterkte!
Gecondoleerd Ilse met het verlies van je mams. Fijn dat je nog een hele week met haar hebt kunnen doorbrengen!.
Lieve Ilse en familie, gecondoleerd met dit verlies. Veel sterkte!
Wat in je hart zit raak je nooit meer kwijt💗💗
Gecontroleerd met het verlies van jullie lieve moeder en oma Ilse. Ik wens jullie een heel mooi afscheid en dat de mooie herinneringen aan haar voor altijd in jullie harten bewaard mogen blijven.
Lieve Ilse, heel veel sterkte met het verlies van je mama. Ik weet hoe vreselijk dat is.
Jij schrijft t gevoel wat je hebt op, echt fantastisch hoe je dat doet.
Zij heeft misschien vergeten, maar jij haar niet en dat zal altijd zo blijven.
Liefs, Jen
Gecondoleerd voor jullie allemaal. Heel veel sterkte de komende tijd.
Lieve Ilse, gecondoleerd met het verlies van je moeder. Veel sterkte 😘
Gecondoleerd wat een verdriet alle sterkte voor jullie. Een prachtige foto van je moeder en zoo fijn dat jullie dit samen doen.
Gecondoleerd en heel veel sterkte.
Gecondoleerd en heel veel sterkte gewenst ❤️
Gecondoleerd Ilse met dit grote verlies……
Verder wens ik jou heel veel sterkte met alles.
Liefs yvonne
Lieve Manja, Ilse, Jorn en familie gecondoleerd met het verlies van jullie lieve moeder. Fijn dat ze rustig is ingeslapen, dat zal jullie troost geven. Heel veel sterkte 🥀
Lieve Ilse, ik wens heel veel sterkte met het verlies van je moeder. Herinner haar zoals ze was: een liefdevolle en zorgzame moeder.
Veel sterkte. Lieve groet, Karin
Lieve Ilse wat is het moeilijk om diegene die je zo dierbaar is te moeten loslaten. Ik wens jou en je gezin en zus en familie heel veel kracht met het verwerken van dit verlies. V
Gecondoleerd met het verlies van je moeder. Heel veel sterkte!
❤️
Beste ilse
Gecondeleerd met het overlijden van jou moeder
Heel veel sterkte gewenst aan jou en familie en kinderen en kleinkinderen
Groetjes Marco Dol
Ilse en familie, heel veel sterkte. Het loslaten van jullie moeder en oma is een zwaar verlies om te dragen. Hoop dat jullie de mooie herinneringen mogen koesteren.
Lieve Ilse, gecondoleerd met het verlies van jouw moeder. Liefs ✨
Wat een warmte, wat een liefde, wat een gemis. Sterkte lieve Ilse. ❤️
Gecondoleerd Ilse. Heel veel sterkte. En beterschap met je zitbeen. Jou blijft ook niets bespaard. Ik wens je veel kracht. ❤️
Gecondoleerd lieve Ilse. Wat fijn dat jullie ervoor haar de laatste week met zo veel liefde en warmte konden zijn. En wat een eerbetoon om op de dag van de liefde afscheid van haar (lichaam) te nemen. Veel sterkte morgen 😘❤️
Wat een heftige tijd voor je Ilse! En wat mooi dat je dit deelt op jouw blog. Heel veel sterkte met alles en hoop je gauw weer eens te zien in de badmintonhal.
Het allerbeste
Siemen
Gecondoleerde met jullie verlies. Heel veel sterkte gewenst.
Gecondoleerd Ilse en familie. Sterkte.